Wat er gebeurde bij het OM
Onlangs werd het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) slachtoffer van een cyberaanval via een kwetsbaarheid in Citrix NetScaler. Deze kwetsbaarheid stelde hackers in staat om gevoelige gegevens, zoals authenticatietokens, te bemachtigen. Ondanks snelle beschikbaarheid van een patch slaagden de aanvallers erin om binnen te dringen en dwongen het OM om tijdelijk hun volledige IT-infrastructuur offline te halen, wat resulteerde in ernstige verstoringen van hun dienstverlening.
Dit incident benadrukt een harde realiteit: traditionele beveiligingsstrategieën volstaan niet meer. Dit geldt niet alleen voor overheden, maar voor elke organisatie die afhankelijk is van IT.
Waarom traditionele beveiliging faalt
Organisaties vertrouwen nog te vaak op het verouderde model van perimeterbeveiliging: het idee dat alles binnen het eigen netwerk veilig is. Deze aanpak faalt zodra één enkele kwetsbaarheid – zoals het Citrix-lek – wordt uitgebuit. Hackers hoeven slechts één succesvolle aanval uit te voeren om onbeperkte toegang te krijgen tot gevoelige informatie en systemen.
Zero Trust: Een noodzakelijke nieuwe mindset
Zero Trust draait om het principe “nooit vertrouwen, altijd verifiëren”. Het gaat er vanuit dat aanvallers vroeg of laat binnen zullen dringen en legt daarom nadruk op preventieve en detectieve maatregelen die de impact van inbraken minimaliseren:
- Identity Segmentatie: In plaats van verouderde netwerksegmentatie, richt identity segmentatie zich op het afbakenen van toegang op basis van gebruikersidentiteit en context. Dit beperkt wat aanvallers kunnen bereiken, zelfs nadat zij succesvol toegang hebben gekregen.
- Continue monitoring en response: Actieve monitoring van gebruikersgedrag en netwerkactiviteit helpt verdachte handelingen vroegtijdig te detecteren, zodat organisaties direct kunnen reageren.
- Continue verificatie: Gebruikers en apparaten worden niet slechts één keer gecontroleerd bij toegang, maar voortdurend opnieuw gevalideerd. Hierdoor worden gestolen authenticatietokens snel ontdekt en geïsoleerd.
- Asset Awareness: Organisaties moeten exact weten welke assets zij hebben en hoe kritisch deze zijn, zodat zij proactief risico’s kunnen verminderen.
Voorbeelden uit de praktijk
- Positief – Singapore: Dankzij een krachtige Zero Trust-aanpak, inclusief identity segmentatie en voortdurende monitoring, worden potentiële inbreuken effectief beheerst.
- Positief – Amerikaanse defensie: Door continue verificatie en identity segmentatie konden aanvallers die binnenkwamen beperkt blijven tot één klein gebied.
- Negatief – Gemeente Hof van Twente: Door het ontbreken van Zero Trust-principes zoals identity segmentatie en sterke authenticatie kon ransomware eenvoudig toeslaan.
- Negatief – Amerikaanse OPM: Ontbrekende continue verificatie maakte het mogelijk dat aanvallers langdurig ongezien toegang hadden tot gevoelige gegevens.
Lessen voor alle organisaties
Dit incident is een luid alarm voor iedere organisatie:
- Stop met blind vertrouwen: Ga ervan uit dat hackers al binnen kunnen zijn en implementeer daarom Zero Trust volledig.
- Ga verder dan patchmanagement: Hoewel patchen belangrijk blijft, is het essentieel om voortdurend te monitoren en afwijkingen snel te detecteren.
- Pas identity segmentatie toe: Beperk rechten strikt op basis van identiteit en context om te voorkomen dat aanvallers vrij spel hebben.
- Oefen in incident response: Weet hoe te handelen wanneer het onvermijdelijke gebeurt, en zorg dat je snel en doelgericht kunt reageren.
De hack bij het OM toont pijnlijk aan dat Zero Trust niet langer optioneel is, maar noodzakelijk. Wacht niet tot het jouw organisatie raakt: maak cybersecurity tot een prioriteit en zorg ervoor dat je niet de volgende krantenkop wordt.
